Những điều cần biết về lễ cúng cơm hằng ngày cho người đã mất

Theo quan niệm của người Việt Nam, lễ cúng cơm hàng ngày là một trong những nghi lễ không thể thiếu để tiễn đưa linh hồn người mất về với thế giới bên kia, đồng thời thể hiện tấm lòng tiếc thương sâu sắc và tưởng nhớ đến người đã khuất.
Bài viết dưới đây, xin chia sẻ đến bạn đọc ý nghĩa và nội dung bài khấn cổ truyền chuẩn nhất của lễ cúng cơm hàng ngày.

Ý nghĩa của lễ cúng cơm hàng ngày cho người mới mất.

Mỗi gia đình khi có người mất thường phải tiến hành các nghi lễ: 

- Lễ ba ngày

- Lễ cúng cơm (trong vòng 100 ngày) 

- Cúng tuần, Lễ chung thất (cúng 49 ngày) 

- Lễ tốt khốc (cúng 100 ngày)

- Lễ Tiểu Tường (giỗ đầu)

- Đại Tường (giỗ hết)

- Trừ phục (bỏ tang sau 27 tháng)

- Cải tang (bốc mộ)

- Kị nhật (giỗ từ năm 3 trở đi).

Theo quan niệm dân gian, người mới mất hầu hết sẽ trải qua giai đoạn trung gian để tìm cảnh giới tái sinh. Khi đó, linh hồn họ vẫn ở trong nhà và chờ qua các cửa âm phủ. Do vậy, người thân hàng ngày phải tiến hành nghi lễ cúng cơm để người đã khuất được yên lòng về với thế giới bên kia, không còn luyến tiếc gì nữa. Bên cạnh đó, bữa cơm còn là giây phút gia đình đoàn tụ, mọi người quây quần đầm ấm bên nhau.

Nay khi người thân đã đi xa, việc cúng cơm còn thể hiện sự tiếc thương sâu sắc và tấm lòng thành kính, là cơ hội để người sống giãi bày những tâm tư, nguyện vọng chưa kịp nói với người đã khuất. Chính vì vậy, việc cúng cơm mang một ý nghĩa vô cùng quan trọng.

Cúng cơm hàng ngày cho người mới mất gồm những gì?

Để chuẩn bị cho nghi lễ cúng cơm hàng ngày cho người mới mất, các gia đình cần có mâm cúng gồm 3 bát cơm đặt ngang nhau, đồ ăn, hương hoa, trà quả. Trong đó bát cơm ở giữa đơm đầy, để 1 đôi đũa là cúng cho người mất, 2 bát cơm hai bên thì hơi lưng, mỗi bát 1 chiếc đũa với ý nghĩa cúng cho các cô hồn để họ không tranh cướp thức ăn với linh hồn người mất. Mặc dù đây không phải nghi thức của Phật giáo mà chỉ là tục lệ, tín ngưỡng người xưa truyền lại, song hầu hết các gia đình ở Việt Nam khi có người mất đều thực hiện theo nghi thức này.

- Mâm cơm cúng hàng ngày cần chuẩn bị đầy đủ cơm, nước, muối sạch, ngoài ra có thể có thêm các món mặn tùy đặc điểm văn hóa từng vùng miền, chú ý tuyệt đối không dùng đồ ôi thiu hay đồ đã ăn rồi.

- Mâm cơm phải được đặt trên một cái bàn thấp hơn ban thờ khoảng 50cm, tránh đặt trực tiếp lên bàn thờ hoặc trực tiếp dưới đất. Bên cạnh đó, lễ vật trên bàn thờ cũng phải đặt đúng vị trí, tránh phạm tội với bề trên và người mất.

- Nếu thắp hương đồ nếp, gia chủ có thể sử dụng xôi trắng, xôi đỗ xanh, bánh chưng nhưng tuyệt đối không được cúng xôi gấc hay xôi đỗ đen.

Lễ cúng cơm 7 ngày (cúng tuần đầu ) sau khi mất phải làm như nào cho đúng.

Việc cúng tuần đầu hay cúng 7 ngày cho người mới mất sẽ giúp cho gia đình có thể hướng Phật và làm nhiều việc thiện. Ngoài ra còn giúp cho vong linh giảm sớm siêu thoát

Trong khi làm nghi thức cúng tuần thì người làm nghi thức phải giữ cho tâm tĩnh, trong sạch. Nếu như vừa làm lễ, đọc kinh sám hối nhưng tâm không thành kính thì có làm cũng như không. Tâm không thành tức là miệng thì đọc kinh nhưng trong lòng lại không thanh tịnh, suy nghĩ vọng tưởng, mang đủ tham sân si, chỉ nghĩ tới lợi ích.

Nếu khi cúng tuần đầu cho người mất mà tụng kinh không thành, thêm vào đó vong linh lại phải chịu nhiều đau khổ, quyến luyến với trần gian thì vong sẽ cố tìm cách để ở lại trần, quấy nhiễu, gây phiền phức cho dương gian. Như vậy linh hồn khó mà siêu thoát, người nhà cũng cảm thấy bất an.

Mọi việc đều diễn ra theo luật nhân quả. Cũng bởi vậy mà Phật vẫn thường dạy rằng: vạn pháp là vô ích, nhân quả không vô ích. Điều ấy chứng tỏ rằng giá trị cốt lõi của cuộc sống chính là nhân quả, con người gieo nhân nào thì sẽ gặt được quả ấy, đây là sự công bằng với mọi người.

Cuộc sống cũng diễn ra một cách tuần hoàn, hạt vun xuống đất sẽ lớn lên thành cây. Cây sau khi lớn lại đơm hoa kết trái. Trong trái có hạt, rải hạt xuống đất thì lại tạo nên một vòng tròn mới. Vòng tròn này tuần hoàn không ngưng nghỉ và luôn có biến thiên chuyển động.

Mâm cơm cúng tuần đầu gồm những gì

Mâm cơm cúng thất, gia chủ có thể làm mâm cơm chay hay mặn đều được. Tuy nhiên theo quan điểm đạo Phật và những gia đình truyền thống theo đạo Phật thì họ thường chuẩn bị các món đồ chay để cúng thất cho người mới mất, điều đó cũng có ý nghĩa mong muốn người mới mất có thể sớm được siêu thoát. Quý độc giả có thể tham khảo mâm cỗ chay cúng thất cho người mới mất dưới đây :

Mâm cơm cúng tuần đầu có thể đơn giản không cần cầu kỳ nhưng cần phải đọc kỹ 6 điều sau đây cần tránh và làm theo.

1. Tuyệt đối không dùng thịt chó, mèo, bò khi làm mâm cơm cúng tuần, các món xào nấu không được cho Tỏi vào làm gia vị, vì Tỏi là để xua đuổi tà ma. Vì vậy nên làm cơm cúng hoàn toàn bằng các món đồ ăn chay. Việc này giúp vong linh không phải chịu tội sát sanh khi xuống địa ngục, giúp người đã mất nhẹ nhàng siêu thoát hơn.
2. Không được dùng xôi gấc, xôi đỗ đen khi cúng tuần, mâm cơm cúng không cần quá cầu kỳ nhưng phải tươm tất đơn giản, gọn gàng, sạch sẽ không ôi thiu là được.

3. Mâm cơm cúng phải đặt dưới bàn thờ không đặt trực tiếp lên trên nhưng cũng không được đặt dưới đất, tốt nhất là dưới bàn thờ khoảng 50cm như bàn nhựa vẫn ngồi uống nước ở vỉa hè, cần lau sạch bằng nước gừng để khô rồi đặt mâm cơm trên đó.

4. Phải có người trông mâm cơm cúng tránh để chó mèo chạm vào thức ăn, kể cả trẻ em cũng không nên đến gần mâm cúng bởi vô tình làm rơi vỡ các đồ vật liên quan trên mâm sẽ phạm phải tội với bề trên.

5. Khi cúng tuần đầu người thân cũng phải mặc quẩn áo chỉnh tề, kín đáo, không mặc đồ nhiều màu sắc, tốt nhất nên mặc quần áo màu đen. Khi cúng hai tay chắp lại, đứng sau người làm lễ thành tâm cầu xin. Nếu làm lễ mà không có lòng thành thì cũng không có lợi ích gì cho người mất và người còn sống cả.

6. Khi nấu đồ ăn không được nếm vị xem đã ngon chưa hoặc mặn nhạt như nào.

Sau đó lau dọn gọn gàng sạch sẽ đồ đạc căn phòng làm cơm cúng, không để đồ dơ dáy ở gần bởi điều này xúc phạm đến người đã khuất. Chú ý hướng đặt bàn thờ phải đúng phong thủy, mâm cỗ bài trí đúng hướng, kiểm tra vị trí của lư hương xem đã chính xác chưa, nếu gia chủ không biết điều này hãy hỏi thầy pháp làm chủ trì nghi lễ để biết chính xác.

Văn khấn cúng cơm cho người mới mất

Dưới đây là bài khấn cúng cơm cho người mất phổ biến nhất hiện nay mà bạn đọc có thể tham khảo:

Nam mô A Di Đà Phật!
Nam mô A Di Đà Phật!
Nam mô A Di Đà Phật!

- Con lạy chín phương Trời, mười phương Chư phật, Chư Phật mười phương.
- Con kính lạy Đức Đương cảnh Thành hoàng chư vị Đại Vương.
- Con kính lạy ngài Đông Trù Tư Mệnh Táo Phủ Thần quân.
- Con kính lạy chư gia tiên Cao Tằng Tổ Khảo, Cao Tằng Tổ Tỷ họ………

Hôm nay là ngày…… Tháng…… Năm………
Con trai trưởng (hoặc cháu đích tôn) là………
Vâng theo lệnh của mẫu thân/phụ thân và các chú bác, cùng với anh rể, chị gái và các em trai gái dâu rể, con cháu nội ngoại kính lạy.
Nay nhân lễ Chúc Thực theo nghi lễ cổ truyền,
Kính dâng lễ mọn biểu lộ lòng thành,
Trước linh vị của: Hiển… chân linh
Xin kính cẩn trình thưa rằng:
Thiết nghĩ! Nhân sinh tại thế,
Họa mấy người sống tám, chín mươi,
Đôi ba mươi năm cũng kể một đời.
Song vận số biết làm sao tránh được
Nhớ hồn thuở trước: trong buổi xuân xanh
Ơn mẹ cha đạo cả sinh thành, đêm ngày dạy dỗ:
Đường ăn, nỗi ở, việc cửa việc nhà.
Lại lo bề nghi thất, nghi gia
Cho sum họp trúc, mai mấy đóa
Cương thường đạo cả, lòng những lo hiếu thảo đền ơn
Nếp kiệm cần hằng giữ sớm hôm.
May nối được gia đường cơ chỉ,
Ba lo bảy nghĩ, vất vả trăm bề
Cho vẹn toàn đường nọ lối kia,
Tuy khó nhọc chưa cam thỏa dạ;
Bỗng đâu gió cả, phút bẻ cành mai,
Hoa lìa cây, rụng cánh tơi bời.
Yến lìa tổ, kêu xuân vò võ.
Tưởng hồn trường thọ, dìu con em, khuyên nhủ nên người.
Ai ngờ trăng lặn sao dời, hồn đã biến về nơi Tây Trúc
Từ nay lấy ai chăm sóc, ngõ cúc, tường đào.
Từ nay quạnh bóng ra vào, cõi Nam, cành Bắc.
Ngày chầy sáu khắc, đêm vắng năm canh:
Tưởng phất phơ thoáng hiện ngoài mành.
Tưởng thấp thoáng bóng hình trên khói
Hiên mai bóng rọi, vào ngẩn ra ngơ.
Hết đợi thôi chờ, nắng hồng giá lạnh
Ai hay số mệnh!
Thuốc trường sinh, cầu Vương mẫu chưa trao.
Bút Chú tử, trách Nam Tào sớm định.
Bùi ngùi cám cảnh, tuôn rơi hàng nước mắt dầm dầm
Nhớ nơi ăn, chốn ở, buồng nằm:
Như cắt ruột, xét lòng con trên trần thế.
Mấy dòng kể lể. Chiêu hồn về than thở nguồn cơn.
Cầu anh linh phù hộ cháu con.
Cầu Thần Phật độ trì, cho vong hồn siêu thoát

Nam mô A Di Đà Phật!
Nam mô A Di Đà Phật!
Nam mô A Di Đà Phật!